1 sierpnia zmarł Dariusz Kanus, żołnierz podziemia antyhitlerowskiego i antykomunistycznego ps. "Darek", "Skrzetuski", więzień Polski Ludowej.

     Miał 86 lat. Msza żałobna zostanie odprawiona w kościele św. Maksymiliana w Zduńskiej Woli 5 sierpnia br. Rozpocznie się o godz. 15. Po niej kondukt przejdzie na stary cmentarz przy ul. Łaskiej, gdzie Dariusz Kanus zostanie pochowany.

     Dariusz Kanus urodził się 2 grudnia 1929 r. w Łazach koło Częstochowy. Był synem Karola i Lucyny z Iskierków. W czasie okupacji niemieckiej pod ps. "Darek" wstąpił do konspiracji Narodowej Organizacji Wojskowej. Od jesieni 1943 r. był łącznikiem oddziału partyzanckiego AK w okolicach Częstochowy, wchodzącego w skład planowanego 27 Pułku Piechoty AK. Jego ojciec, również zakonspirowany żołnierz AK został rozstrzelany 16 grudnia 1943 r. przez Niemców za sabotaż w Hucie Raków w pobliżu wsi Wygoda.

     Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął naukę w gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Częstochowie. Nie godząc się na ówczesne warunki narzucone przez władzę "ludową" i Związek Radziecki wstąpił w marcu 1946 r. do młodzieżowej organizacji niepodległościowej Pluton Młodzieży Polskiej, przekształconej następnie w Konspiracyjną Młodzież Polską. Dowódcą organizacji był Bolesław Szyszko "Bohusz".



    Dariusz Kanus przyjął ps. "Skrzetuski" zostając jednocześnie szefem wywiadu organizacji. Członkowie organizacji poza działalnością propagandową uczestniczyli w akcjach na funkcjonariuszy MO i żołnierzy "ludowego" WP oraz akcjach rekwizycji spółdzielni państwowych. "Skrzetuski" dwukrotnie uczestniczył w akcji skierowanej przeciwko władzy "ludowej". 21 stycznia 1948 r. wspólnie z Ryszardem Przystalskim "Cichym", "Czartem" (popełnił samobójstwo 3 lutego 1948 r. w czasie obławy bezpieki) i Tadeuszem Romanowskim dokonał rekwizycji na częstochowski sklep spółdzielni "Jedność", a siedem dni później na sklep Spożywców Kolejowych w Katowicach. Celem akcji było zdobycie niezbędnych środków finansowych na funkcjonowanie organizacji.

     Aresztowany 12 lutego 1948 r. przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Częstochowie (organizacja ostatecznie została rozbita 23 maja 1948 r.). Skazany 29 maja 1948 r. wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach na sesji wyjazdowej w Częstochowie na mocy Dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa (tzw. mały kodeks karny) na 15 lat więzienia za próbę zmiany przemocą ustroju Państwa Polskiego.

     Wyrok odbywał w najcięższych więzieniach Polski "ludowej" – Częstochowie (Zwoda), Rawiczu, Płocku i Wronkach. Na wolność został zwolniony dopiero 12 maja 1956 r. po 8 latach katorgi więziennej. Po wyjściu udał się do siostry w Miastku. Następnie wyjechał do Wrocławia, gdzie ożenił się i podjął pracę zarobkową. Pracował jako technik budowlany – kosztorysant, w firmach budowlanych i w biurach projektowych.

      22 stycznia 1992 r. sąd stwierdził nieważność wyroku i wykazał, że Dariusz Kanus "Skrzetuski" działał na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

    Od lutego 1991 r. był członkiem Solidarność Polskich Kombatantów Wolność, Całość, Niepodległość przy Zarządzie Regionu NSZZ "Solidarność" we Wrocławiu.

     Od 1994 r. na stałe zamieszkał w Zduńskiej Woli. W 2007 r. wraz z żoną Danutą obchodzili jubileusz pięćdziesięciolecia pożycia małżeńskiego. Awansowany w roku 2010 do stopnia porucznika Wojska Polskiego. Odznaczony w 2011 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

      Pan Dariusz był człowiekiem bardzo życzliwym i spokojnym, jednak niezwykle skrytym i zamkniętym w sobie. Mimo to uczestniczył we wrześniu 2013 r. w uroczystości odsłonięcia pomnika Żołnierzy Wyklętych Zrzeszenia WiN w Zduńskiej Woli.

Jarosław Stulczewski